ลูกจำไม่เก่งเหมือนเพื่อน

คำถาม

โดยทั่วๆ ไปเด็กอายุ 3 ขวบ มีความสามาถจดจำสิ่งต่างๆ ได้มากน้อยแค่ไหน เช่น จำ ก - ฮ , A - Z , เลข , สี , สัญลักษณ์ต่างๆ เช่น ยี่ห้อรถ เพราะลูกชายจำสิ่งเหล่านี้ไม่ค่อยได เมื่อเทียบกับลูกเพื่อนวัยเดียวกัน และควรทำอย่างไรดีถึงจะให้แกจดจำได้ดี

คำตอบ

ความจำนั้นเป็นเพียงส่วนย่อยๆ ส่วนหนึ่งของสติปัญญาการเรียนรู้ของเด็ก ซึ่งยังมีส่วนประกอบที่สำคัญอื่นๆ อีกมาก เช่น ความเข้าใจ ความคิดสร้างสรรค์ การสังเกตวิเคราะห์ การแก้ปัญหา ซึ่งสติปัญญาการเรียนรู้นั้น ก็เป็นเพียงแค่ส่วนเดียวของพัฒนาการของเด็ก ซึ่งประกอบด้วยด้านอื่นๆ อีกหลายด้านที่สำคัญไม่น้อยกว่ากันเลย เช่น พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่ กล้ามเนื้อมัดย่อย พัฒนาการด้านสังคม พัฒนาการด้านภาษาและการสื่อสาร พัฒนาการด้านจริยธรรม ฯลฯ

ดังนั้นผมจึงไม่อยากให้คุณแม่ไปเน้นให้ความสำคัญในเรื่องความจำมากจนเกินไป ต้องให้ความสำคัญกับพัฒนาการด้านอื่นๆ ด้วย ซึ่งเมื่อรวมกันแล้วก็มีความสำคัญมากกว่าพัฒนาการด้านความจำมากมายนัก

อีกทั้งการเปรียบเทียบเด็กวัย 3 ขวบกับเด็กอื่นๆ นั้น ผมคิดว่าคงไม่ช่วยบอกอะไรมาก เพราะเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างหลากหลายในด้านของพัฒนาการเป็นอย่างมาก ยิ่งวัยเพียงแค่ 3 ขวบ ยิ่งบอกอะไรไม่ได้เลย คุณแม่เพียงแต่ติดตามดูพัฒนาการของลูกว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติของเด็กทั่วไปในวัย 3 ขวบเท่านั้นก็คงพอแล้ว จะไปเปรียบเทียบกับคนอื่นคงไม่ได้บอกอะไร นอกจากจะทำให้เราเกิดความวิตกกังวลไปโดยใช่เหตุแล้ว การพยายามสอนให้เด็กวัยนี้ท่องจำตัวอักษร ตัวเลขนั้น ยังไม่มีความจำเป็น ควรจะเน้นการส่งเสริมพัฒนาการด้านอื่นๆ จะเกิดประโยชน์มากกว่า

สำหรับพัฒนาการของเด็กวัย 3 ปีนั้น กล้ามเนื้อมัดใหญ่เด็กจะสามารถวิ่งและกระโดดได้ ขึ้นลงบันไดได้ ถีบรถจักรยานสามล้อได้ สำหรับกล้ามเนื้อมัดเล็ก เด็กจะใช้มือในการหยิบจับของเล็กๆ ได้ดี สามารถวาดรูปวงกลมตามแบบได้ ต่อแท่นบล็อกได้ 8 - 10 ชั้น

พัฒนาการทางภาษา เด็กจะพูดเป็นประโยคได้แล้ว เป็นประโยค 4- 5 พยางค์ได้ สามารถที่จะบอกเพศของตัวเองได้ บอกชื่อ - นามสกุล ตัวเองได้ เด็กจะสามารถนับ 1 - 10 ได้ และก็จะเริ่มรู้จักสีบางสีอาจจะ 1 - 4 สี ประมาณนั้น

ส่วนพัฒนาการทางสังคมนั้น เด็กจะสามารถช่วยเหลือตัวเองได้มากขึ้น รู้จักเก็บของเล่นได้ รับประทานอาหารด้วยตัวเองได้ ดื่มน้ำจากแก้วได้เอง สามารถถอดเสื้อผ้าถุงเท้า รองเท้าได้ ผมคิดว่าแทนที่คุณแม่จะไปสอนลูกให้ท่องจำสิ่งต่างๆ นั้น ควรส่งเสริมพัฒนาการด้านต่างๆ อย่างที่บอกมา เช่น กล้ามเนื้อมัดใหญ่ มัดย่อย โดยการให้เด็กได้มีโอกาสเล่นในสิ่งที่เหมาะสมกับวัยของเขา มีเวลา มีโอกาส และก็มีผู้ที่จะคอยดูและหรือเล่นด้วยกับเขา

พัฒนาการทางภาษาก็โดยการให้มีคนที่จะคอยพูดคุยกับเขา อ่านหนังสือให้เขาฟัง ร้องเพลงด้วยกัน มีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน ส่วนการส่งเสริมพัฒนาการทางสังคม ก็โดยการแนะนำ และเปิดโอกาสให้เขาได้ฝึกทำสิ่งต่างๆ ในชีวิตประจำวันที่เหมาะสมกับวัยของเขาด้วยตัวเอง การส่งเสริมพัฒนาการเหล่านี้แหละครับที่จะส่งผลทางอ้อมไปถึงสติปัญญา และความจำของเขาในอนาคต