อยากให้ลูกกินนมจากขวด

คำถาม

ลูกชายวัย 3 เดือนครึ่ง กินนมแม่อยู่ และเริ่มให้กินข้าวกับกล้วยแล้ว แต่ยังกินได้น้อย ดิฉันอยากให้ลูกได้กินนมขวดควบคู่ไปด้วย แต่ลูกไม่ยอมดูดจุกนมยางเลยค่ะ ขวดน้ำก็ไม่ยอมดูดเหมือนกัน ดิฉันกลุ้มใจมากค่ะ ไปไหนมาไหนไม่ได้เลย ต้องกระเตงกันไปด้วย ฝากใครเลี้ยงก็ไม่ได้ ดิฉันเคยปล่อยให้ลูกหิว โดยไม่ยอมให้กินนมแม่ เพราะคิดว่าลูกหิวมากๆ ลูกอาจจะยอมกินนมขวดบ้าง แต่ไม่เลยค่ะ แกร้องไห้มาก (หิวมาก) จนดิฉันเห็นแล้วทนไม่ไหวสงสารลูกมาก เลยต้องยกเลิกความคิดไป มีคนแนะนำว่าให้ใจแข็ง แต่คิดว่าตัวเองคงทนเห็นลูกร้องนานๆ ไม่ได้แน่ๆ เลยอยากขอวิธีที่ถูกต้องและนิ่มนวลกว่านี้หน่อยค่ะ

คำตอบ

หมอเห็นด้วยกับคุณแม่นะคะว่าเวลาที่เราจะจัดการปรับพฤติกรรมของลูก ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ เราคงต้องใช้วิธีที่นุ่มนวลและก็ให้ความรักมากๆ นะคะ อย่างไรก็ตามทีถ้าเผื่อเราปล่อยให้ปัญหาต่างๆ มันเรื้อรังไปแล้วต้องยอมรับว่าเป็นเพราะเราเนี่ยมีส่วนในการที่ทำให้ลูกมีปัญหาต่างๆ เหล่านั้น

ในเรื่องของการให้นมขวดกับนมแม่ ก็เป็นปัญหาที่พบได้ไม่น้อยเลยในปัจจุบัน ที่เรากำลังส่งเสริมให้ลูกดื่มนมแม่อยู่ คุณแม่แต่ละคนมีปัญหาไม่เหมือนกัน บางคนอยู่บ้านตลอดไม่ได้ไปไหน สามารถจะให้นมลูกจนกระทั่งโตเลยได้ แต่บางคนก็มีภารกิจที่ต้องออกไปนอกบ้าน จะต้องไปทำงานที่ไม่สามารถจะเอาลูกไปด้วยได้ ทำให้ต้องวางแผนการใช้นมสลับกัน หรือนมแม่อย่างเดียวในรูปแบบอื่นๆ ให้เหมาะสมตั้งแต่เริ่มต้น

หมอคิดว่าคุณแม่เองทำได้ดีมาก คือให้ดื่มนมแม่ และได้เริ่มอาหารเสริมไปบ้างแล้วด้วย ซึ่งก็อยู่ในเกณฑ์ที่ใช้ได้ทีเดียวนะคะ และก็เป็นธรรมดาที่ลูกจะติดหัวนมแม่ ไม่ยอมดื่มนมจากขวดเลย รวมทั้งไม่ยอมดื่มน้ำด้วย ซึ่งหมอคิดว่าเป็นเรื่องปกติของเด็กๆ ที่จะเป็นเช่นนี้ และขอชื่นชมคุณแม่ที่ยังให้นมลูกมาเต็มที่จนกระทั่งวันนี้

อย่างไรก็ตาม การแก้ปัญหานี้คงต้องใช้เวลาหน่อยค่ะ เริ่มต้นเราคงต้องสังเกตดูว่าที่ลูกไม่ดื่มนมจากขวด เป็นเพราะแกไม่ชอบดูดจากขวด หรือเป็นเพราะแกไม่ชอบรสชาติของอาหารอื่นที่ไม่ใช่นมแม่
คุณแม่อาจต้องลองวิธีนี้ดูนะคะ คือคุณแม่บีบนมแม่ออกมาก่อน แล้วลองให้ลูกกินนมแม่วิธีอื่นที่ไม่ใช่การดูด เช่น การใช้ช้อนป้อน หรือให้ดื่มจากแก้วเล็กๆ แล้วดูว่าลูกมีปฏิกิริยาอย่างไร การให้นมลูกทางอื่นที่ไม่ใช่การดูดนี้ จะใช้ได้สำหรับการให้น้ำเช่นเดียวกันนะคะ ลองให้น้ำทางแก้วหรือจากช้อน ดูว่าลูกสามารถรับอาหารอื่นๆ ที่ไม่ใช่การดูดจากหัวนมแม่อย่างเดียวได้หรือไม่ ถ้าทำไม่ได้ คุณแม่ก็ต้องค่อยๆ ฝึกตรงจุดนี้ เพราะหมอคิดว่าการฝึกปรับพฤติกรรมลูกให้รับประทานอาหารจากช้อนหรือจากแก้วนั้นเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งหมอคิดว่าคุณแม่น่าจะเริ่มมาบ้างแล้ว เพราะว่าคุณแม่เล่าว่าให้ลูกกินข้าวกับกล้วยแล้ว ซึ่งคงจะไม่ใช่ใส่ขวดแล้วให้ดูด คงจะเป็นการใช้ช้อน เช่นเดียวกัน ถ้าลูกไม่ชอบ คุณแม่ก็ต้องทำซ้ำอีกหลายๆ ครั้ง ในที่สุด ลูกจะยอมรับการดื่มนมแม่ (รวมทั้งการดื่มน้ำ) ที่ไม่ใช่การดูดจากอกแม่อีกต่อไป
พอทำสำเร็จแล้ว คุณแม่ก็ก้าวไปอีกขั้นหนึ่ง คือการใช้นมผสมมาให้แทนนมแม่ ขั้นตอนต่างๆ เหล่านี้อาจจะใช้เวลาสั้นมากสำหรับเด็กบางคน บางคนก็นาน ซึ่งคุณแม่คงต้องสังเกตพฤติกรรมลูกว่าสามารถปรับจากขั้นตอนแรกไปขั้นตอนต่อๆ ไปนั้นเร็วมากน้อยขนาดไหน

ถ้าถึงจุดที่เราให้นมอื่น คุณแม่คงต้องหานมที่มีรสชาติคล้ายๆ นมแม่ ดังนั้นคงต้องเป็นนมที่อยู่ในกลุ่มของนมสำหรับเด็กทารกนะคะ ช่วงอายุ 6 เดือนแรกนั้นคงจะให้อย่างอื่นมากไม่ได้ ไม่ต้องไปใช้นมที่เติมน้ำตาลหรือปรุงแต่งอะไรนะคะ เพราะนมจะรสชาติต่างจากนมแม่ไปและเริ่มให้แต่น้อย ดูว่าลูกพอใจมากน้อยขนาดไหน ถ้าทำได้ค่อยๆ เพิ่มปริมาณขึ้นทีละน้อย คุณแม่ก็สามารถให้นมลูกได้โดยไม่ต้องใส่ขวดมาให้ลูกดูด ซึ่งโดยภาพรวมแล้วอาจจะเป็นการให้นมที่ถูกต้องที่สุดในยุคปัจจุบันที่เราอยากจะส่งเสริมลูกให้ดื่มนมแม่มากๆ เราจึงไม่อยากให้ลูกไปดูดขวดนม ขวดน้ำต่างๆ เพราะแกจะสับสนได้