เรื่องหมูๆ

เรื่องหมูๆ
..........เทศกาลตรุษจีนทำให้ผมนึกถึงหมู ทำไมจึงเป็นเช่นนั้นก็ไม่รู้
ความจริงคนจีนก็ไม่ได้กินหมูมากกว่าคนชาติอื่น ชาวฝรั่งอังกฤษเสียอีกขาดหมูไม่ค่อยได้
ต้องกิน ham หรือ bacon เป็นประจำสำหรับอาหารเช้า
แม้ว่าผลิตเองไม่พอสักที ก็ยังต้องขวนขวายสั่งเข้ามาจากประเทศอื่น เช่น เดนมาร์ก
ที่ตรุษจีนทำให้ผมนึกถึงหมูก็อาจเป็นเพราะในเมืองไทยเรานี้ คนจีนกับหมูแยกกันไม่ออก
คนไทยอาจเลี้ยงหมูแต่พอถึงเรื่องฆ่าหมูและขายหมูต้องตกเป็นภาระของคนจีน
เพราะฉะนั้นพอถึงตรุษจีนเราจึงเดือดร้อนเรื่องหมูไม่มากก็น้อยทุกที
เพราะคนฆ่าและคนขายไปไหว้เจ้ากันเสียหมด เรื่องหมูจึงไม่ใช่เรื่องหมูๆ เสียแล้ว

..........ทีนี้วกเข้าเรื่องหมูในภาษาอังกฤษ ซึ่งมีคำที่แปลว่าหมูอยู่หลายคำ
คือ pig, sow, swine, hog, boar, porker คำเหล่านี้แปลว่าหมูทั้งนั้น
แต่ก็มีความหมายผิดๆ กัน
เริ่มต้นด้วยคำ pig ซึ่งเป็นคำรวม หมายถึงสัตว์ที่เรียกว่าหมูจะเป็นหมูบ้านหรือหมูป่าก็ได้หรือจะเป็นตัวผู้หรือตัวเมียก็ได้
ภาษาอังกฤษมีคำเรียกชื่อสัตว์โดยไม่ต้องกังวลว่าจะเป็นตัวผู้หรือตัวเมียอยู่มาก
เช่นคำว่า duck ซึ่งที่จริงแปลว่าเป็ดตัวเมีย ถ้าเป็ดตัวผู้ต้องเรียกว่า drake
แต่เมื่อเราเห็นเป็ดตัวหนึ่งเราอาจเรียกว่า duck ทันที โดยไม่ต้องรอพิจารณาว่าตัวผู้หรือตัวเมีย
(ที่จริงคำว่า drake นั้นเกือบไม่ใช้กันแล้ว)
ในทำนองเดียวกัน คำว่า goose นั้น ที่จริงแปลว่าห่านตัวเมีย ถ้าเป็นตัวผู้ต้องใช้ว่า gander
แต่ในสมัยนี้ไม่มีใครขุดเอาคำว่า gander มาใช้แล้ว
คำว่า horse ก็เหมือนกัน กลายเป็นคำรวมครอบจักรวาลที่ใช้เรียกม้าไม่ว่าจะเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย
ที่เรียกว่า mare ในเมื่อเราไม่รู้แน่ชัด แม้ในการแข่งม้าซึ่งใช้ม้าตัวเมียก็ยังเรียกม้าที่วิ่งว่า horse
กลับมาพูดถึงเรื่องหมูคือ pig ความจริงคำที่แปลว่าหมูตัวเมีย คือ sow ก็ยังคงใช้กันอยู่
แต่ถ้าเราไม่รู้แน่ชัดว่าตัวผู้หรือตัวเมีย ก็คงใช้ว่า pig ได้เสมอ
นอกจากเห็นตำตาว่าเป็นแม่หมู เพราะกำลังให้นมลูกกินอยู่
ที่ควรกล่าวอีกข้อหนึ่งก็คือคำว่า pig นั้น ใช้เป็นคำด่าได้ด้วย
คือถ้าด่าใครว่า pig ก็หมายถึงสกปรกหรือตะกละตะกลามห้าดาวทีเดียว

..........คำว่า hog นั้น ถ้าจะพูดกันอย่างเคร่งครัดจริงๆ ก็คือหมูตอน ที่เลี้ยงไว้ฆ่ากินเนื้อโดยตรง
แต่โดยทั่วไปมักไม่มีใครนึกถึงข้อนี้ มักใช้ hog ในความหมายว่าหมูทั่วไปเท่านั้น
แต่คำว่า hog นี้ใช้เป็นสำนวนก็ได้ แปลว่า คนตะกละตะกลาม สกปรก และเห็นแก่ตัว
คือจะเอาอะไรต่ออะไรเป็นของตัวเสียคนเดียว คนอื่นไม่ให้มีส่วนด้วย
คนที่ขับรถยนต์แบบนักเลงโตเจ้าถนนจึงได้รับสมญาว่า road hog หมูถนนชนิดนี้มีมากในเมืองฝรั่งเท่าๆ กับเมืองไทย

..........คำว่า boar นั้น เป็นคำน่าสนใจ
คำนี้โดยมากมักจะเรียนและสอนกันมาว่าหมายถึงหมูป่าตัวผู้ซึ่งก็ถูกแล้ว แต่ไม่ถูก 100%
คือคำนี้แปลว่าหมูบ้านก็ได้ แต่เป็นหมูที่ไม่ถูกตอน
เพราะฉะนั้นเมื่อเห็นคำว่า boar's head จึงไม่แน่ว่าเป็นหัวหมูป่าหรือหัวหมูบ้าน เอาว่าเป็นหัวหมูก็แล้วกัน
ถ้าหัวหมูต้องเรียกอย่างนี้ อย่าไปเรียกว่า hog's head ซึ่งไม่ได้แปลว่าหัวหมู กลายเป็นเบียร์ถังใหญ่ไป

..........ทีนี้มาถึงคำว่า swine ซึ่งเป็นคำที่มีปัญหามากเอาการ
คำนี้ถ้าพบในหนังสือเก่าๆ หรือในกาพย์กลอนก็หมายถึงหมูธรรมดาๆ นี่เอง
ในกาพย์กลอนอังกฤษเฉพาะอย่างยิ่งกาพย์กลอนเก่าๆ จะไม่พบคำว่า pig มีแต่คำว่า swine
นอกจากนั้นยังมีใช้ในถ้อยคำสำนวนต่างๆ ที่ใช้กันมาเป็นแบบอย่างตายตัวแล้ว
เช่นคำว่า swineherd คนเลี้ยงหมู หรือในตำราวิชาเลี้ยงปศุสัตว์ก็ใช้คำนี้ หมายถึงหมูธรรมดาๆ
แต่ตกมาสมัยนี้คำว่า swine กลายเป็นคำด่า หมายถึงคนที่น่าสะอิดสะเอียน เช่น You swine
อย่างไรก็ตามคนเรานั้นไม่ว่าจะไทยหรือฝรั่งก็มีการด่ากันระหว่างเพื่อนฝูงด้วยความเอ็นดูเหมือนกัน จึงมักได้ยินฝรั่งสัพยอกเพื่อนด้วยการด่าว่า You swine อยู่บ่อยๆ

..........ทีนี้ก็มาถึงคำว่า porker ซึ่งแปลว่าหมูที่ขุนให้อ้วนสำหรับฆ่ากิน
คำนี้ถ้าจะแปลตามตัวก็คือหมูที่ให้เนื้อสำหรับกินที่เรียกว่า pork
คำว่า pork นี้เป็นคำที่มีประวัติคือมิใช่เป็นคำอังกฤษดั้งเดิม คำอังกฤษดั้งเดิมคือ swine
คำ pork ที่จริงมาจากภาษาฝรั่งเศส porc โดยชาวนอร์มันที่มาจากฝรั่งเศสมาพิชิตเกาะอังกฤษเป็นผู้นำเข้ามา
ในภาษาฝรั่งเศสนั้นมีคำว่า porc หมายถึงเนื้อหมู แต่เมื่อชาวนอร์มันมาพิชิตอังกฤษแล้ว
ภาษาฝรั่งเศสก็กลายเป็นภาษาที่มีเกียรติในเมืองอังกฤษ เพราะเป็นภาษาของผู้มีอำนาจหรือชนชั้นปกครอง
คำ pork จึงกลายเป็นคำที่มีเกียรติในภาษาอังกฤษหมายถึงเนื้อหมู
ส่วนตัวหมูก็คงใช้ภาษาพื้นเมืองเป็น swine อย่างเดิม มิหนำซ้ำคำ swine ยังถูกลดชั้นไปทุกที ดังกล่าวแล้ว
เมื่อพูดถึงเรื่องนี้ก็อดไม่ได้ที่จะกล่าวว่า ยังมีคำอื่นที่โดยสารคำ porc เข้ามาอยู่ในภาษาอังกฤษอีก
คือคำ porcupine คือเม่น ซึ่งแปลตามตัวว่าหมูที่มีหนาม มาจากคำฝรั่งเศสโบราณว่า porc espin
คำ espin นั้นก็มาจากคำละตินว่า spina แปลว่า หนาม จึงแปลตามตัวว่าหมูมีหนาม

..........ได้กล่าวมาข้างต้นแล้วว่า คำว่า pig ก็ดี hog ก็ดี swine ก็ดี ใช้เป็นคำด่าได้ทั้งนั้น
มาถึงตรงนี้ควรขยายความสักหน่อยว่า แม้ใช้เป็นคุณศัพท์ก็มีความหมายไปทางต่ำช้าเลวทรามทั้งนั้น
คือ piggish ก็แปลว่าสกปรกหรือตะกละ
hoggish นั้นหนักไปทางตะกละและเห็นแก่ตัว
ส่วน swinish นั้น แปลว่าน่าสะอิดสะเอียน
นอกจากนั้น pig ยังได้ชื่อว่ามีความชั่วเป็นพิเศษอีกคือหัวรั้น
จึงมีคำว่า pig-headed แปลว่าหัวรั้นเหมือนหมู
นอกจากนั้นคำว่า pig ยังใช้เป็นกริยาก็ได้ คือ to pig it หรือ to pig together
เทียบได้กับที่ไทยว่าอยู่กันเหมือนหมูเหมือนหมา คือสกปรกและเขะขะสิ้นดี
อันที่จริงก็น่าสงสารหมูที่ถูกนินทาว่าร้ายต่างๆ นานา ทั้งๆ ที่เป็นสัตว์ที่ให้เลือดให้เนื้อเลี้ยงมนุษย์เป็นอันมากอยู่ตลอดมา