Force8949: ผ้าห่อคัมภีร์

ผ้าห่อคัมภีร์
..........ทั้งชาวไทยวน ลื้อ และลาว ในอดีตมีประเพณี "การสร้างธรรม" ถวายวัด ซึ่งถือว่าได้อานิสงส์มาก การสร้างธรรม ก็คือการเขียนวรรณกรรมที่เกี่ยวกับพุทธศาสนา เช่น คำสอน ชาดก ตำนาน ประวัติ ฯลฯ ลงบนใบลาน คัมภีร์ใบลานเหล่านี้จะจัดทำอย่างประณีต จารด้วยอักษรธรรม มีไม้แกะสลักปิดทองงดงามประกบใบลานไว้ไม่ให้งอ มีผ้าห่อคัมภีร์นี้และมัดด้วยด้ายฝั้น

ผ้าห่อคัมภีร์ใบลาน จะมี 2 ลักษณะคือ
1. ผ้าที่ทอด้วยเส้นฝ้ายหรือไหมล้วน ๆ
..........แบบธรรมดาก็คือเป็นฝ้ายสีขาว ส่วนที่เป็นผ้าไหมอาจทอด้วยเทคนิคธรรมดา หรือทอเป็นผ้าลายมัดหมี่ ขนาดกว้างยาวประมาณ 75 x 50 ซม.
2. ผ้าที่มีไม้ไผ่สอดสลับ
..........ซึ่งจะใช้เส้นฝ้ายหลากสี มีทั้งที่ทอด้วยเทคนิคธรรมดา และทอด้วยวิธีขิดเป็นลวดลายพื้นฐานรูปต่าง ๆ สลับกับไม้ไผ่สอดคั่นเป็นระยะโดยตลอด หรืออีกลักษณะหนึ่งคือทอด้วยวิธีเกาะโดยสลับสีเส้นฝ้ายกับไม้ไผ่สอดคั่นกันจนเป็นผืนเป็นลวดลายเรขาคณิต มีขนาดกว้างยาวประมาณ 55 x 30 ซม.
..........ปัจจุบันนี้ประเพณี "การสร้างธรรม" ได้เสื่อมไป การทอผ้าห่อคัมภีร์ใบลานจึงเสื่อมสูญไปด้วย คงเหลือแต่ผ้าที่ปรากฏหลักฐานห่อคัมภีร์เก่าแก่เก็บไว้ใน "หอธรรม" (หอไตร) ตามวัดต่าง ๆ เท่านั้น
..........เราจะสามารถรู้ได้ว่า ผืนผ้าเก่าแก่ที่สืบทอดมาเป็นผ้าห่อคัมภีร์ ก็ด้วยสังเกตจากขนาดของผืนผ้า ลักษณะการใช้ไม้ไผ่สอดคั่น หรือการขลิบริมผ้าโดยรอบด้วยผ้าสีแดงหรือขาว และมักมีเส้นด้ายสำหรับมัดห่อคัมภีร์ร้อยติดอยู่
.............................................
นำชมผ้าห่อคัมภีร์ ทำจากผ้ากำมะหยี่ จากรัฐฉาน ประเทศพม่า

ทำจากผ้าพิมพ์ลาย

ทำจากผ้าแพรจีน จากรัฐฉาน ประเทศพม่า

ทำจากผ้ายก

เทคนิคการขิด จากตำบลหาดเสี้ยว อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย อายุ 80 ปี

เทคนิคการขิดสลับกับไม้ไผ่ จากตำบลหาดเสี้ยว อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย อายุ 80 ปี

เทคนิคการขิด และสานขัดบนไม้ไผ่ จากอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน

เทคนิคการปักลายผสมแก้วจีนและปีกแมลงทับ จากอำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่
เทคนิคการมัดย้อม จากรัฐฉาน ประเทศพม่า
เทคนิคการสานขัดด้วยเส้นด้ายบนไม้ไผ่ จากอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน อายุ 100 ปี
เทคนิคการสานขัดบนไม้ไผ่ เมืองเมียวดี ประเทศพม่า
เทคนิคการสานขัดบนไม้ไผ่ ผ้าฝ้าย อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่