คำถาม -
ตอนท้องลูกคนแรกเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ คือ เป็นเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์
ต่อเมื่อคลอดลูกออกมา ผลตรวจเลือดปกติ
อยากทราบว่าถ้าจะตั้งครรภ์ลูกคนที่สองจะเกิดภาวะเบาหวานในระหว่าง
ตั้งครรภ์อีกหรือไม่ กี่เปอร์เซ็นต์คะและถ้าคลอดลูกออกมาแล้ว
โอกาสจะเป็นเบาหวานถาวรมีมากน้อยเพียงใด
ลูกคนแรกผ่าออก ถ้าจะมีลูกคนที่สองสำหรับแม่ที่มีอายุมาก (36-37) ควรห่างกันเท่าไรดีคะ
คำตอบ -
ก่อนที่จะตอบคำถาม หมอขอเล่าปัญหาบางอย่างที่เกิดในสตรีตั้งครรภ์
เพื่อเป็นความรู้ประกอบคำอธิบายต่อไป
เราพบว่ามีสตรีจำนวนหนึ่งซึ่งขณะไม่ตั้งครรภ์มีความดันโลหิตปกติ
แต่เมื่อตั้งครรภ์ความดันโลหิตกลับสูงขึ้น และบางรายมีอาการบวม
หรือมีโปรตีนรั่วออกมาในปัสสาวะ หรือมีทั้งสองอย่างเลย รายที่มีอาการรุนแรง
อาจชักได้ ภาวะดังกล่าวทั้งหมดนี้เรียกว่าครรภ์เป็นพิษ
เมื่อสตรีที่มีปัญหาดังกล่าวคลอดแล้วสิ่งต่าง ๆ ที่กล่าวถึงจะหายไปได้เอง
ซึ่งจนปัจจุบันแพทย์ยังหาคำตอบไม่ได้ว่าทำไมสตรีบางคน
จึงเกิดความผิดปกติดังกล่าว (แต่ให้การดูแลรักษาได้)
มีสตรีอีกไม่น้อยเช่นกัน ที่ขณะไม่ตั้งครรภ์จะไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ
แต่เมื่อมีการตั้งครรภ์ก็อาจทำให้เกิด โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้
ความผิดปกตินี้จะหายไปเมื่อคลอดแล้ว ซึ่งพออธิบายได้ว่าความผิดปกติ
ดังกล่าวนี้ เกิดจากการสร้างฮอร์โมนบางชนิดจากการตั้งครรภ์
ไปขัดขวางการทำงานของฮอร์โมนอินซูลินซึ่งสร้างจากตับอ่อน
และมีหน้าที่ในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ทำให้อินซูลินทำงานได้ไม่ดีพอ
ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ น้ำตาลในเลือดจึงสูง
และไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้
ปัญหาที่ยังตอบไม่ได้คือ สตรีตั้งครรภ์ทุกคนก็จะมีฮอร์โมนจากการตั้งครรภ์ทุกคน
แต่ทำไมจึงเกิดโรคเบาหวานในสตรีบางคนเท่านั้น
(และเช่นเดียวกันแพทย์ให้การดูแลรักษาได้)
จากความรู้ดังกล่าวข้างต้นแสดงว่า
ขณะตั้งครรภ์แรก คุณมีปัญหาสองอย่างร่วมกันคือ
ครรภ์เป็นพิษและโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ไม่ใช่ครรภ์เป็นพิษ คือเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
การพบความผิดปกติทั้งสองชนิดนี้ร่วมกันไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะพบได้บ่อย
โดยเฉพาะในการตั้งครรภ์ครั้งแรกและมีอายุมากขณะตั้งครรภ์ (เกิน 35 ปี)
ซึ่งก็เข้าได้กับกรณีของคุณ
การที่เมื่อคลอดบุตรแล้วผลการตรวจเลือด (ซึ่งน่าจะเป็นการตรวจน้ำตาลในเลือด)
ให้ผลปกติก็แสดงว่าคุณน่าจะเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์เท่านั้น
เมื่อคลอดแล้วโรคก็หายไป
สำหรับคำถามที่ว่า ถ้าจะตั้งครรภ์ลูกคนที่สองจะเป็นเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์อีกหรือไม่
และกี่เปอร์เซ็นต์ คำตอบก็คือ มีโอกาสประมาณ 60-70 เปอร์เซ็นต์
โดยเฉพาะคนอ้วนจะมีโอกาสได้มากกว่าคนผอม
ส่วนคำถามที่ว่า ถ้าคลอดลูกออกมาแล้วโอกาสที่จะกลายเป็นโรคเบาหวานถาวรเลย
มีมากน้อยเพียงใด ในประเทศไทยยังไม่มีข้อมูลที่แน่ชัด
แต่การศึกษาในสหรัฐอเมริกาพบว่า สตรีที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์
พบเป็นโรคเบาหวานถาวรประมาณ 60 เปอร์เซ็นต์ ภายหลังการติดตาม
เป็นเวลา 16 ปี ซึ่งจะเริ่มเป็นเร็วที่สุดประมาณ 5 ปีภายหลังคลอด
และสุดท้ายที่ถามว่าถ้าลูกคนแรกผ่าออก แล้วจะมีลูกคนที่สอง
สำหรับแม่ที่มีอายุมาก (36-37) ควรห่างกันเท่าไรดีนั้น ถ้าคำนึงเฉพาะตัวแม่เอง
การเว้นระยะให้ร่างกายกลับคืนสภาพปกติใช้เวลาไม่นานนัก
ประมาณ 2-3 เดือนก็เพียงพอแล้ว แต่ถ้าคำนึงถึงการที่ต้องเลี้ยงดูลูก
และปัญหาอื่น ๆ เช่น อาชีพการงาน ก็ควรที่จะเว้นระยะประมาณ 1 ปี
สำหรับในรายของคุณมีประเด็นที่ต้องพิจารณาอีกเรื่องคือ
อายุของคุณค่อนข้างมากแล้ว ถ้าเว้นระยะเวลานานมากเกินไป เช่น 3-4 ปี
โอกาสที่จะตั้งครรภ์ก็น้อยลงจากอายุที่มากขึ้น
หรือถ้าตั้งครรภ์ได้ก็เสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อน
เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ที่รุนแรงได้มากขึ้นด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น