ไม้สกุลกาแฟ (Coffea) มีอยู่ตามธรรมชาติทั่วไปในภาคร้อนแห่งทวีปอาเซียและอาฟริกาแม้ในประเทศไทยเอง ก็มีอยู่อย่างน้อย 2-3 ชนิด แต่ชนิดที่ให้กาแฟที่ใช้ดื่มกันทุกวันนี้เป็นพันธุ์ไม้ของทวีปอาฟริกาทั้งสิ้น และที่เรียกตามชื่อพฤกษศาสตร์ว่า ค็อฟเฟียอะแรบิกา (Coffea arabica) ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้ของประเทศอะบิสสิเนีย เป็นชนิดที่นิยมปลูกกันแพร่หลายมากที่สุด
กาแฟที่ปลูกกันในประเทศไทยมีอยู่ 2-3 ชนิด และชนิดที่ปลูกกันมากที่สุดเช่นที่จันทบุรีก็คือ ค็อฟเฟียอะแรบิกา ดังกล่าวแล้ว กาแฟชนิดนี้ เยรีนิ (Gerini) กล่าวไว้ในหนังสือ Siam and its Productions, Arts&Manufacture ซึ่งเขียนเมื่อ ค.ศ.1911 ว่ามีการปลูกกาแฟกันในเมืองไทยราว 60 ปีมาแล้ว ซึ่งตกอยู่ในราว ค.ศ.1850 (พ.ศ.2393) Mouhout ผู้ซึ่งไปเยี่ยมจันทบุรีใน ค.ศ.1859 (พ.ศ.2402) กล่าวในหนังสือ Travels in the Central Part of Indo-China (Siam), Cambodia and Laos ไว้ว่าในเวลานั้นจันทบุรีมีชื่อในทางผลิตกาแฟที่มีรสดีอยู่แล้ว
รองจากกาแฟชนิดที่กล่าวข้างบนนี้ ยังมีอยู่ชนิดหนึ่ง คือ ค็อฟเฟีย ไลเบริกา (Coffea Liberica) ซึ่งเป็นไม้ของอาฟริกาแถบร้อนภาคตะวันตก ที่นิยมปลูกกันมากในถิ่นที่อยู่ในระดับต่ำและมีอากาศชุ่มชื้นมาก ๆ ในประเทศไทยก็มีปลูกทางจันทบุรีบ้างเหมือนกัน และทางปักษ์ใต้ก็มีปลูกกันบ้าง กาแฟชนิดนี้เริ่มเข้ามาเมืองไทยเมื่อใดไม่ทราบปักษ์ใต้น่าจะได้พันธุ์มาจากมลายู ซึ่งปลูกกาแฟชนิดนี้มากกว่าที่อื่น ถ้าเป็นจริงเช่นว่านี้ กาแฟชนิดนี้ก็คงจะเข้ามาปักษ์ใต้ของเมืองไทยภายหลังชนิดก่อนอย่างน้อยราว 30 ปี เพราะปรากฏว่าเพิ่งเข้ามาในมลายูใน ค.ศ.1875 (พ.ศ.2418)
นอกจากสองชนิดที่กล่าวมาแล้วนี้ กาแฟที่ปลูกในเมืองไทยก็ยังมีอยู่อีกชนิดหนึ่งคือ ค็อฟเฟีย โรบัสตา (Coffea robusta) ซึ่งเป็นไม้อาฟริกาภาคกลาง เท่าที่ผู้เขียนได้เห็นหรือทราบสวนกาแฟชนิดนี้อุบัติขึ้นเป็นครั้งแรกในเมืองไทยที่จังหวัดลำปาง (ใกล้ประตูผาริมทางหลวงไปเชียงราย) เมื่อ พ.ศ.2468 นายตัน บุนเหลียง แห่งพระนครเป็นผู้สั่งเมล็ดเข้ามาจากสุมาตราใน พ.ศ.2467 และนำไปปลูกขึ้นเป็นสวนรายที่กล่าวนี้ ในสวนนี้มีกาแฟชนิดไลเบริกาขึ้นปนอยู่ด้วยเล็กน้อยโดยบังเอิญ
ชื่อกาแฟที่ชาติต่างๆ ในโลกเรียกกันส่วนมาก นัยว่าเพี้ยนหรือเลือนมาจากคำว่า กาวา (Kahwah) ซึ่งเป็นชื่อที่ชาวอาหรับเรียก และซึ่งในชั้นเดิมหมายถึงเหล้าองุ่น ส่วนชาวอะบิสสิเนียเรียกกาแฟว่า บัน (Bun) และชื่อนี้หรือชื่อที่มีเค้านี้ ก็ใช้เรียกกันอยู่ในแห่งอื่นๆ บางแห่งด้วยเหมือนกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น